De haven van Edam aan het Markermeer. Foto: Nick RuiterDe gemeente Edam-Volendam is een bijzondere combinatie van stedelijk en landelijk gebied.
In 1975 fuseerden de voormalige Zuiderzeestad Edam en het oude vissersdorp Volendam met elkaar. Kaas en vis vonden elkaar, protestant en katholiek.
In 2016 werd de voormalige gemeente Zeevang onderdeel van de gemeente Edam-Volendam. Dat leidde tot een bestuurlijke koppeling van uitgestrekt platteland en Europees beschermd natuurgebied aan dichtbevolkte woonkernen van Edam en Volendam. Groen en rood vonden elkaar, natuur en bedrijvigheid.
Al met al is de gemeente nu een uitgestrekte, grotendeels landelijke gemeente met 36.000 inwoners, waarvan de meesten wonen in Volendam (21.000) en Edam (7.000).
De voormalige Zuiderzee en het huidige Markermeer zijn van grote invloed op de vorming en het huidige aanzicht van het gebied. Denk aan de beeldbepalende Markermeerdijk, de natte veenweiden met afentoe een kleine droogmakerij erin, de sluizen, de braken, de koggen, de enkele overgebleven windmolens en het verkavelingspatroon van het land. Openheid, weidevogels en agrarisch gebruik kenmerken het landelijk gebied van deze gemeente.